กองทุน ขายคืนหน่วยลงทุนอัตโนมัติ (Auto Redemption) ดีกับเราอย่างไร

เราต่างทราบกันดีว่า เมื่อต้องการวางแผนการเงินผ่านกองทุนรวมเพื่อเก็บเงินไว้ใช้หลังวัยเกษียณ ส่วนใหญ่จะเลือกกองทุนประเภทที่มีนโยบายไม่จ่ายเงินปันผล เพราะมีโอกาสเกิดความมั่งคั่งได้เร็ว มีผลกำไรที่กองทุนทำได้จะนำกลับไปลงทุนต่อ (Reinvest) และที่สำคัญคือไม่ต้องเสียภาษี. แต่ในขณะเดียวกัน ก็ยังมีผู้ลงทุนที่ต้องการมีรายได้เป็นประจำ ก็จะลงทุนกับกองทุนรวมที่มีนโยบายจ่ายเงินปันผล เพื่อนำมาเป็นรายได้และช่วยค่าใช้จ่ายต่างๆ แต่ก็ต้องถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายถึง 10% ด้วย ดังนั้น จะดีแค่ไหนเมื่อเรามีตัวเลือกที่น่าสนใจมาอยู่ในมือ เพราะมีกองทุนรวมประเภทหนึ่งที่ผู้ลงทุนยังได้รับเงินระหว่างทางและไม่ต้องเสียภาษีอีกด้วย ดีเลยไม่ไหมล่ะ?! ดังนั้น เราควรมาทำความรู้จัก กองทุนรวมประเภทนี้ที่เรียกว่า กองทุนที่มีการขายหรือรับซื้อคืนหน่วยลงทุนอัตโนมัติ หรือที่รู้จักกันดีว่ากองทุน Auto Redemption ว่าคืออะไร มีลักษณะการลงทุนอย่างไร เหมาะสมกับใคร และมีข้อดี - ข้อเสียอย่างไร ไปดูกันเลย

กองทุน Auto Redemption คืออะไร

กองทุนชนิดขายคืนหน่วยลงทุนอัตโนมัติ (Auto Redemption) คือกองทุนที่จะขายหน่วยลงทุนเองอัตโนมัติ เปรียบเสมือนเราได้เงินปันผลให้กับผู้ถือหน่วย เพราะเงินปันผลนั้นปกติจะถูกหักภาษี 10% ทำให้เหมือนเงินเราหายไป แต่การขายคืนหน่วยลงทุนไม่เสียภาษี กองทุนประเภทนี้จะมีการจ่ายเงินปันผลคือ ผู้ลงทุนจะได้รับกระแสเงินสดรับตามที่แต่ละกองทุนหรือแต่ละบริษัทกำหนด แต่จะมีการขายคืนหน่วยลงทุนอัตโนมัติแบบไม่ถือเป็นการจ่ายเงินปันผลจึงไม่ต้องเสียภาษี โดยเงินที่มาจากการขายคืนหน่วยลงทุนอัตโนมัติอาจมาจากผลตอบแทนที่กองทุนลงทุนหรือมาจากเงินต้นก็ได้ วิธีการจะทำเสมือนเป็นการขายคืนหน่วยลงทุน ซึ่ง บลจ.จะมีการประกาศกำหนดวันขายคืนหน่วยลงทุนอัตโนมัติให้ผู้ลงทุนทราบล่วงหน้า เช่น ทุกวันที่ 15 ของทุกเดือน เป็นต้น และเมื่อถึงวันที่กำหนด บลจ. จะทำรายการดังกล่าวให้ผู้ลงทุนในทุก ๆ เดือน ผู้ลงทุนเพียงแค่รอรับรายได้อย่างสม่ำเสมอโดยไม่ต้องกรอกเอกสารใด ๆ ให้ยุ่งยากอีกเลย

ตัวอย่างเช่น T-Lowbeta ของธนาคารธนชาต จะเห็นได้ว่ามีหน่วนปันผล/รับซื้อคืนอัตโนมัติ กองนี้ไม่มีนโยบายการจ่ายปันผล แต่จะมีนโยบายเรื่องของการรับซื้อคืนอัตโนมัติเข้ามาแทน ซึ่งวิธีการของการรับซื้อคืนอัตโนมัติก็จะคล้ายๆกับแบบปันผลตรงที่เมื่อมีประกาศออกมาจะมีการจ่ายเงินให้กับผู้ที่ลงทุนในกองนั้นๆ เช่น

กรณี ปันผล

สมมติกองทุน A มีราคา 10 บาท จ่ายปันผลออกมา 0.5 บาทต่อหน่วย ราคาต่อหน่วย ก็จะประมาณ 10-0.5 = 9.5 (อาจจะไม่เท่า 9.5 เสมอ เพราะมีปัจจัยอื่นๆเกี่ยวข้อง แต่มีจำนวนหน่วยเท่าเดิม ราคาลด และต้องเสียภาษีของการปันผล)

กรณี รับซื้อคืนอัตโนมัติ

สมมติกองทุน A มีราคา 10 บาท รับซื้อคืนอัตโนมัติ 1.5 บาท/หน่วย สมมติว่าเรามีหน่วยลงทุน 10,000 หน่วย จะมีการจ่ายให้เรา 1.5*10,000 = 1,500 บาท หมายความว่า จะขายให้เรา 1,500/10 = 150 หน่วย จะคงเหลือถือครอง 9,850 หน่วย (จำนวนหน่วยลดลง ราคาเท่าเดิม แต่ไม่เสียภาษี)

ดังนั้น สำหรับกองทุนแบบขายคืนอัตโนมัติ แบบนี้อาจจะมีเงื่อนไขกำกับ เช่น ขายแล้วได้มูลค่าไม่เกิน 1,000 บาท จะไม่ทำรับซื้อคืนอัตโนมัติให้ เป็นต้น แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นเราก็สามารถแจ้งทาง บลจ. ไม่ทำตามนโยบายส่วนนี้ก็ได้ จึงเป็นทางเลือกนึงที่ดีถ้าเราต้องการได้รับเงินจากกองทุนรวม ที่ไม่ใช่แบบปันผล อาจจะพิจารณากองลักษณะนี้เพิ่มเติมได้ด้วย

ลักษณะของกองทุน

กองทุน Auto Redemption แบบนี้จะเป็นกองทุนที่มีการจ่ายเงินคืนให้ผู้ลงทุนเป็นงวด ๆ เพียงแต่เงินที่ผู้ลงทุนได้รับ “ไม่ใช่เงินปันผล” แต่เป็นเงินที่ได้จากการขายคืนหน่วยลงทุนแบบอัตโนมัติตามเงื่อนไขที่กองทุนนั้นกำหนดไว้ ซึ่งเงินก้อนนี้ผู้ถือหน่วยที่เป็นบุคคลธรรมดาจะไม่ถูกหักภาษีเหมือนกับเงินปันผล ทำให้ได้รับเงินจากการขายคืนแบบอัตโนมัตินี้เต็มจำนวน หมายความว่า หลังจากจ่ายเงินคืน จำนวนหน่วยลงทุนของผู้ลงทุนจะลดลง ขณะที่ NAV ยังคงที่ แต่อย่างไรก็ตาม ไม่มีข้อกำหนดกับการในการตั้งชื่อกองทุนเพื่อระบุว่าเป็นกองทุนประเภท Auto Redemption ดังนั้น ผู้ลงทุนต้องเข้าไปศึกษาจากเอกสารกองทุนรวมนั้นๆ เช่น หนังสือชี้ชวน หรือเข้าไปในเว็บไซต์ของ บลจ. ซึ่งหากมีการจ่ายปันผลโดยอัตโนมัติ ก็จะประกาศผ่านเว็บไซต์ ซึ่งระบุวันที่จ่ายปันผลและจำนวนเงินปันผล อีกเพิ่มเติมได้

สำนักงานกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (สำนักงาน ก.ล.ต.) อธิบายว่ากองทุน Auto Redemption เป็นกองทุนเปิดแต่มีการกำหนดระยะเวลาสิ้นสุดโครงการ มีทั้งกองทุนที่มีนโยบายการลงทุนในหุ้น ตราสารหนี้ และแบบผสม โดยกองทุนที่ลงทุนในตราสารหนี้จะทำการขายคืนอัตโนมัติให้แก่ผู้ลงทุนโดยมีกำหนดระยะเวลาไว้ชัดเจน เช่น ขายคืนอัตโนมัติทุก 3 เดือน หรือทุก 6 เดือน โดยให้ผลตอบแทน 3% เป็นต้น แต่หากเป็นกองทุนที่ลงทุนในหุ้นหรือแบบผสม อาจกำหนดเงื่อนไขว่าจะขายคืนอัตโนมัติเมื่อราคาของหน่วยลงทุนเพิ่มขึ้นถึงระดับที่กำหนด

กรณีตัวอย่างข้างบน สมมติว่ากองทุนรวม ABC เป็นกองทุน Auto Redemption นาย ก. ตัดสินใจซื้อ 1,000 บาท มูลค่าต่อหน่วย 10 บาท ได้หน่วยลงทุน 100 หน่วย ต่อมา NAV เพิ่มเป็น 11 บาท กองทุนนี้ประกาศขายคืน 100% ของกำไร

ดังนั้น นาย ก. ได้ผลตอบแทนทั้งสิ้น 100 บาท (โดยไม่เสียภาษี) แต่หน่วยลงทุนจะลดลง วิธีการคำนวณ คือ จำนวนเงินที่ได้รับจากการขายคืนโดยอัตโนมัติหารด้วย NAV ในวันที่มีการขายคืนโดยอัตโนมัติ

กรณี นาย ก. ก็คือ 100 บาทหาร 11 บาท เท่ากับ 9.09 หน่วย หมายความว่า หลังจาก นาย ก. ได้รับเงิน 100 บาทจากการขายคืนโดยอัตโนมัติ จำนวนหน่วยลงทุนของ นาย ก. จะลดลง 9.09 หน่วย จึงเหลือหน่วยลงทุนเท่ากับ 90.91 หน่วย อย่างไรก็ตาม มูลค่าเงินลงทุนของนาย ก. ยังเหลือเท่าเดิม คือ 1,000 บาท (90.91 คูณ 11) หรืออีกนัยหนึ่ง มูลค่าหน่วยลงทุนยังเท่าเดิม คือ 11 บาท

ข้อดี - ข้อเสีย ของกองทุนแบบ Auto redemption

เนื่องจากเป็น กองทุนมีการปันผล ออกมาด้วยการบังคับขายหน่วยลงทุนหรือที่เรียกกันว่า "การขายคืนอัตโนมัติ"   หรือ "Auto Redemption" เราจึงต้องเข้าใจก่อนว่า กองทุนที่มีนโยบายการจ่ายเงินปันผล หรือ กองทุนที่มีการจ่ายเงินออกมาเป็นงวด ๆ ตามอัตราและระยะเวลาตามที่กองทุนกำหนดนั้นจะมีรูปแบบ เช่น กองทุนมีนโยบายจ่ายปันผล ไม่เกินปีละ 4 ครั้งครับ และจุดที่สำคัญก็คือ ตอนที่เรารับเงินปันผลนั้น ทาง บลจ. ที่เป็นผู้ออกกองทุนจะหักภาษี ณ ที่จ่าย  10% หรือเราสามารถเลือกที่จะไม่ต้องจ่ายภาษีเงินปันผลก็ได้ ซึ่งเราก็ต้องนำเงินปันผลนั้นมารวมเป็นรายได้เพื่อเสียภาษีตอนต้นปี แต่กองทุนรวมประเภท auto redemptionแบบนี้จะเป็นกองทุนที่มีการจ่ายเงินคืนให้ผู้ลงทุนเป็นงวด ๆ เหมือนกองทุนปันผล เพียงแต่เงินที่เราจะได้รับกลับมานั้นไม่ใช่เงินปันผล แต่กองทุนจะแจ้งเตือนเรา ทาง email และบังคับให้เราขายคืนหน่วยลงทุนแบบอัตโนมัติโดยจะมีเงื่อนไขต่าง ๆ ตามที่ ผู้จัดการกองทุนได้กำหนดไว้

แต่ในการซื้อกองทุนรวมแบบนี้นั้น เราก็จะต้องพิจารณาในเรื่องอื่นๆ ด้วย คือ ค่าธรรมเนียมและผลงานที่ผ่านมา โดยปกติแล้วเวลาปันผล จะไปหักใน NAV (มูลค่ากองทุน) อยู่แล้วจึงเท่ากับเงินที่ปันผลออกมา เงินต้นเราจะถูกดึงออกมาเหมือนกัน แต่ Auto Redemption จะไปลดหน่วยลงทุนแทนที่จะไปลดใน NAV สรุปสุดท้ายก็มีค่าเท่ากันแต่ ไม่ต้องเสียภาษีเพิ่ม โดยจะเหมาะกับคนที่ต้องการกระแสเงินสด หรือ ต้องการปันผลเป็นประจำ เพื่อนำเงินไม่จับจ่ายใช้สอย แต่ไม่ต้องการให้ถูกหักภาษี 10% (ปันผลจะเสียภาษี) ซึ่งหากเราคิดว่า ไม่มีความจำเป็นที่จะได้เงินคืนเป็นช่วงๆ หรือไม่ต้องการ ขาย หน่วยลงทุนเลย อยากถือนานๆ ก็ ขอ ยกเลิก AR ได้โดยต้องติดต่อกองทุนที่เราเลือกอีกครั้งตามบริษัทกำหนด เช่น  ถ้าเป็นกองทีโลว์เบต้า ของธนชาต  เราสามารถเลือกที่จะไม่ทำก็ได้ ถ้าไม่อยากให้หน่วยลดลง โดยการแฟกซ์สำเนาบัตรประชาชนที่เขียนแสดงความจำนงว่าไม่ทำไป เขาจะบันทึกไว้ในระบบ และจะไม่ทำให้ทุกครั้งจนกว่าจะสั่งเปลี่ยน

การรับเงินจากการขายคืนหน่วยลงทุนจึงมีข้อดี คือ เหมือนได้รับเงินปันผลแต่เราไม่ต้องเสียภาษีเพราะว่าเป็นการขายกองทุนออกมา  และในส่วนของเงื่อนไขการขายคืน หรือ การทำ Auto redemption ก็ขึ้นกับทาง บลจ ว่าจะกำหนดเงื่อนไขที่ขายคืนอัตโนมัติเมื่อราคาของหน่วยลงทุนเพิ่มขึ้นถึงระดับไหน และจะจ่ายคืนเท่าไหร่ด้วย เช่น กองทุนจะขายคืนอัตโนมัติให้ ครึ่งนึงของหน่วยลงทุนที่ปรับเพิ่มขึ้นมา 2.5 บาทเมื่อราคาหน่วยลงทุนปรับตัวเพิ่มขึ้น 5 บาท  หรือเราสามารถดูตัวอย่างการตั้งระดับการขายคืนหน่วยลงทุน จาก หนังสือชี้ชวนได้ด้วย

ข้อเสีย อาจจะเป็นเรื่องของหน่วยลงทุนเราจะน้อยลง  ต้องซื้อหน่วยลงทุนแพงขึ้น เพราะจำนวนเงินเท่าเดิมซื้อหน่วยลงทุนได้น้อยลง ถ้า NAV เขยิบสูงขึ้นไปตลอด และก็มีข้อสังเกตว่า หากวันที่ทำรายการขายคืนในวันนั้น ตลาดเกิดมีแนวโน้มสดใส เราก็อาจพลาดโอกาสที่จะสะสมกำไรหรือลงทุนอย่างต่อเนื่องได้เพราะถูกทำรายการขายอัตโนมัติไปแล้ว และเนื่องจากวิธีการนี้เป็นเหมือนการขายคืนหน่วยลงทุน ดังนั้น หน่วยลงทุนของผู้ลงทุนก็จะลดลงเรื่อย ๆ ต่อการขายคืนหนึ่งครั้งและจะลดลงจนหมดหากไม่มีการลงทุนเพิ่มเข้ามาอีก.

สรุป

เราจะเห็นถึงข้อดีได้หากเป็นผู้สนใจลงทุนกับกองทุนประเภท Auto Redemption หรือ กองทุนขายคืนหน่วยลงทุนอัตโนมัติ เพราะสามารถลงทุนได้เหมือนกับกองทุนรวมทั่วไป นั่นคือ ลงทุนครั้งเดียว หรือลงทุนแบบถัวเฉลี่ยด้วยจำนวนเงินเท่ากัน เช่น ลงทุนเดือนละ 1 ครั้ง เป็นต้น จากนั้นก็ถือหน่วยลงทุนไปเรื่อยๆ เพื่อรับเงินปันผลแบบตามเวลา แต่อย่างไรก็ตาม การลงทุนกองทุนประเภท Auto Redemption ถึงแม้ผู้ลงทุนจะได้รับผลตอบแทนอย่างต่อเนื่องเป็นงวดๆ ไม่ต้องถูกหักภาษีแต่อย่างใด แต่ สำนักงาน ก.ล.ต. เตือนว่าอย่าลืมกฎพื้นฐานของการลงทุน นั่นคือ “การลงทุนทุกอย่างล้วนมีความเสี่ยง” แม้แต่กองทุนรวม Auto Redemption ก็ไม่ได้มีความแตกต่างจากกองทุนรวมทั่วไป เพราะมูลค่าหน่วยลงทุนมีโอกาสขึ้นลงได้ตามความเสี่ย​งของตราสารที่ถืออยู่ เพียงแต่จะมีมีวิธีการรับซื้อหรือขายคืนหน่วยลงทุนที่แตกต่างให้เราไปบ้างเท่านั้น แต่จะช่วยให้เรารักษาสิทธิของตัวเองได้โดยไม่ต้องเสียภาษีเพิ่ม แต่อย่าลืมการเลือกลงทุนในกองทุนต้องดูหลายๆปัจจัย มิใช่ดูแค่เป็นกองแบบไหน หรือจะเลือกแต่กองที่เป็น Auto Redemption เพราะมันไม่ใช่สิ่งยืนยันว่าผลการดำเนินงานจะดีกว่า ดังนั้น กฎเหล็กจริงๆที่เราต้องใส่ใจคือการศึกษาข้อมูลให้รอบคอบก่อนลงทุนนั่นเอง